ТЕОРИЈА ПРАВЕДНОГ МИРА: ИМПЛИКАЦИЈЕ И ОПАСНОСТИ НОРМАТИВНЕ ТЕОРИЈЕ ПРАВЕДНОГ МИРА
Сажетак
Рад анализира импликације и опасности конструкције нормативне теорије праведног мира. Рад није критика било које конкретне теорије праведног мира која претендује да буде општеприхваћена, будући да она као таква тренутно не постоји, већ настоји указати на проблеме који могу произићи из конструкције једне такве нормативне теорије. У последњих двадесетак година евидентна је појачана дискусија о праведном миру, која се углавном ослања на Кантове идеје, и залагање за стварање једне опште теорије праведног мира. Анализом основних елемената такве једне теорије, базиране на дефинитивним члановима, тј. заповестима вечног мира, и развијањем импликација савремене интерпретација Канта, рад настоји показати велику практичну опасност коју би теорија праведног мира могла имати, као и скренути пажњу на њене могуће злоупотребе. Поред тога што се чини немогућим решити неке предочене проблеме приликом дефинисања правде и мира, теорија праведног мира нужно би конструисала и концепт неправедног мира, који би служио као теоријско оправдање интервенционизма и глобалног патернализма великих сила, као и директан повод за „праведне” ратове који би били окренути против „неправедног” мира у настојању постизања јединог вредног, „праведног” мира, без обзира на стабилност и услове било којег постојећег, мање-од-праведног, мира. Коначан резултат оваквог неокрсташког приступа разматрању оправданости мира и рата било би наметање једног „идеалног” типа мира на целокупно човечанство, и то идеала нужно конструисаног из перспективе једне идеологије, што би за резултат имало генерисање Кантовског стања вечном мира гробља.
Референце
- Alexandra, Andrew. 2007. „O razlici između pacifizma i pacificizma.” Polemos, 10/2007: 95-108. doi:
https://hrcak.srce.hr/41755 - Aquinas, Thomas. 1947. Summa Theologica. Cincinnati: Bezinger Brothers.
- Babić, Jovan. 2008. “The Structure of Peace.” Filozofski godišnjak, 21/2008: 189-198
- Babić, Jovan. 2011. „Ispravno i nužno: Ogled o odbrani.” Filozofski godišnjak, 24/2011: 125-140
- Babić, Jovan. 2014. „Jedan svet i mi u njemu.” Strani pravni život, 3/2014: 13-29.
- Babić, Jovan. 2017. „Etika rata i teorija pravednog rata.” U Rat: Asimetrični rat i teorija pravednog rata, ur. Jovan Babić i Peter Bojanić, 159-212. Beograd: Službeni glasnik
- Beilin, Yossi. 2006. “Just Peace: A Dangerous Objective.” In What is a Just Peace? ed. P. Allan and A. Keller, 130-151. Oxford: OUP, 2006.
- Bojanić, Petar. 2012. “Pacifism as Necessary Equipment of War.” Filozofski godišnjak, 25/2012: 199-210.
- Brooks Thistlethwaite, Susan. 2012. “Introduction.” U Interfaith Just Peacemaking, ed. Susan Brooks Thistlethwaite, 1-8. London: Palgrave MacMillan.
- Cady, Duane L. 2010. From Warism to Pacifism: a moral continuum, 2nd ed. Philadelphia: Temple University Press.
- Caldor, Mary. 2008. “From Just War to Just Peace.” U The Viability of Human Security, ed. M. den Boer and J. de Wilde, 20-46. Amsterdam: Amsterdam University Press.
- Clausewitz, Carl von. 1976. On War. Princeton: Princeton University Press.
- Dostanić, Dušan. 2015. „Kantov projekat večnog mira – 220 godina posle.” Srpska politička misao, 2(48): 91-113. doi:
https://doi.org/10.22182/spm.4822015.4 - Evans, Mark. 2012. “Just Peace: An Elusive Ideal.” In Ethics Beyond War’s End, ed. E. Patterson, 197-220. Georgetown: Georgetown University Press, 2012.
- Galtung, Johan. 2009. Mirnim sredstvima do mira: Mir i sukob, razvoj i civilizacija, Beograd: Službeni glasnik, 2009.
- Hehir, Bryan. 2012. “Christian Preface.” In Interfaith Just Peacemaking, ed. Susan Brooks Thistlethwaite, IX-XI. London: Palgrave MacMillan.
- Hoffmann, Stanley. 2006. “Peace and Justice: A Prologue.” In What is Just Peace? ed. P. Allan and A. Keller, 12-18. Oxford: OUP, 2006.
- Howard, Michael. 2001. The Invention of Peace: Refections on War and International Order. New Haven: Yale University Press.
- Kajtez, Ilija. 2012. Mudrost i mač. Beograd: MC Odbrana.
- Kajtez, Ilija, Starčević, Srđan, Ružičić, Bojana. 2018. „The Essence of Phenomenon of Peace and the Notion of Peacebuilding”. Vojno delo, 8/2018: 5-23. doi: doi:10.5937/vojdelo1808005K
- Kant, Imanuel. 1974. „Večni mir. Filozofski nacrt.” U Um i sloboda, ur. Danilo Basta. Zagreb: Mladost.
- Keller, Alexis. 2006. “Justice, Peace, and History: A Reappraisal.” In What is a Just Peace? ed. P. Allan and A. Keller, 19‒51. Oxford: OUP.
- Kinđić, Zoran B. 2016. „Kantova ideja večnog mira.” Srpska politička misao, 2 (52): 61-92. doi:
https://doi.org/10.22182/spm.5222016.4 - May, Larry. 2012. After War Ends: A Philosophical Perspective. Cambridge: CUP.
- Narveson, Jan, “World Governance: Can It Happen in a Good Way? Not Likely!” Filozofski godišnjak, 21/2008: 13-23.
- Orend, Brajan. 2010. „Rat.” U Etika rata – hrestomatija, ur. Dragana Dulić i Branko Romčević, 267-293. Beograd: Fakultet bezbednosti.
- Rawls, John. 1999. The Law of Peoples, Cambridge: HUP.
- Roberts, Sir Adam. 2006. “Just Peace: A Cause Worth Fighting For.” In What is Just Peace? ed. P. Allan and A. Keller, 52-89. Oxford: OUP.
- Russell, Bertrand. “The Ethics of War.” The International Journal of Ethics, January 1915: 127-142.
- Ryan, Cheyney. 2012. “Pacifism and Just War Theory.” Filozofski godišnjak, 25/2012: 155-188.
- Schulte, Paul. 2012. “Morality and War.” In The Oxford Handbook of War, ed. Y. Boyer and J. Lindley French, 99-115. Oxford: OUP, 2012.
- Simeunović, Bojana. 2016. „Etika okončanja rata: prilog teoriji pravednog rata.” Theoria, 4 (62): 53-68. doi: 10.2298/THEO1604053S.
- Walzer, Michael. 2012. “The Aftermath of War.” In Ethics Beyond War’s End, ed. E. Patterson, 35-46. Georgetown: Georgetown University Press.
- Whetham, David. 2011. “The Just War Tradition: A Pragmatic Compromise.” In Ethics of Law and Military Operations, ed. D. Whetham, 65-89. London: Palgrave MacMillan.